Vụ Đông Xuân 2023-2024 diện tích sản xuất lúa xã Vĩnh Lợi 2.367 ha. Hiện tại, câu lúa trong giai đoạn chín 852ha, trổ 1.515ha. Để vụ đông xuân đạt hiệu quả, các cấp, ngành, địa phương đã, đang tăng cường các biện pháp phòng, trừ sâu hại trên cây trồng.
Căn cứ tình hình thời tiết, các giai đoạn sinh trưởng của cây lúa và qua thực tế thăm đồng cho thấy rầy phấn trắng, rầy nâu tiếp tục gây hại trên diện rộng ở tất cả các trà lúa, qua ghi nhận tình hình sâu bệnh rầy nâu 17ha luỹ kế 42ha tuổi 3-4, 1-3 con/tép; rầy phấn trắng 230ha luỹ kế 306ha, tỷ lệ 15-30%, 22 ha luỹ kế 32 ha tỷ lệ 30-70%; lem lép hạt 78ha tỷ lệ 3-5%, vàng lá 15 ha luỹ kế 35ha tỷ lệ 3-5%, ghi nhận sâu cuốn lá, đạo ôn cổ bông. Hiện tại bà con nông dân xã Vĩnh Lợi đang tập trung bám sát đồng ruộng, chủ động phun xịt trừ dịch hại cho lúa.
Trước tình hình trên, UBND xã Vĩnh Lợi tăng cường công tác chỉ đạo tuyên truyền bà con nông dân thực hiện tốt công tác phòng trừ sâu bệnh bảo vệ năng suất, sản lượng lúa vụ Đông Xuân năm 2023-2024. Tăng cường công tác kiểm tra, điều tra, dự báo chính xác thời điểm, mức độ phát sinh và gây hại của các đối tượng sâu bệnh, xây dựng và hướng dẫn bà con nông dân, triển khai phương án phòng trừ.bên cạnh đó, tăng cường thông tin, tuyên truyền giúp nông dân xác định rõ ràng từng đối tượng sâu bệnh và biện pháp phòng trừ hiệu quả. Lưu ý đặc biệt đối với đối tượng rầy phấn trắng và rầy nâu vì đang có xu hướng gây hại trên diện rộng ở tất cả các trà lúa.
Đối với rầy phấn trắng: có vòng đời ngắn, dao động từ 17-24 ngày. Thành trùng trông giống một loài bướm nhỏ, có 2 cặp cánh màu trắng; Trứng được đẻ rời rạc hoặc từng ổ ở mặt trên và dưới của lá lúa. Trứng thường được đẻ tập trung ở 2/3 lá về phía chóp lá; Trứng có hình quả lê hơi thon dài, bề mặt nhẵn bóng. Rầy phấn trắng gây hại từ lúc đẻ nhánh rộ đến làm đòng, trổ bông và ngậm sữa. Con trưởng thành và cả con ấu trùng đều chích hút nhựa ở mặt dưới của lá lúa làm lá bị vàng úa (ruộng lúa bị vàng từng chòm). Nếu nặng có thể làm cho lúa trổ không đều, bông lúa bị lép lửng, thậm chí có thể làm cho bông lúa bị nghẹn trổ không thoát hoặc nếu có trổ được thì cũng bị lép. Rầy phấn trắng còn truyền bệnh virus, làm cổ lá đòng bị co rút chặt, không bung ra được, bông lúa không trổ thoát, nếu có trổ được thì các gié lúa cũng quấn sát vào nhau và bị lép. Để phòng, trị rầy phấn trắng cần: Sạ thưa với lượng giống khoảng 80-100 kg/ha; Bón phân cân đối giữa đạm, lân và kali không nên bón thừa đạm; Vệ sinh đồng ruộng; Bảo vệ nguồn thiên địch (Nhện, kiến ba khoang, bọ rùa, bọ xít mù xanh,…) bằng cách không phun thuốc trừ sâu sớm ở đầu vụ; Ứng dụng Công nghệ sinh thái trong quản lý rầy phấn trắng. Do rầy phấn trắng có vòng đời ngắn, lại sinh sản nhiều (mỗi con cái có thể đẻ hàng trăm trứng) và phát triển rất mạnh. Để chủ động hạn chế tác hại của rầy, cần phải kiểm tra ruộng lúa thường xuyên, kiểm tra kỹ mặt dưới của lá, hoặc khua động bụi lúa để rầy bay lên nếu thấy mật số cao và có chiều hướng gia tăng thì phải sử dụng thuốc diệt trừ rầy phấn trắng kịp thời bằng những loại thuốc có chứa các hoạt chất sau: Dinotefuran, Acetamiprid, Imidacloprid, Pymetrozine…hoặc dầu khoáng (SK Enspray 99EC,…); Khi phun xịt, nhớ đưa vòi xịt xuống thấp phía dưới tán lúa để thuốc có thể tiếp xúc được với rầy, rầy dễ chết hơn.\
Đối với rầy nâu xuất hiện và gây hại ở giai đoạn lúa trổ - chín và có khả năng gây hại nặng trên những giống lúa thơm như: Đài Thơm 8, Nàng Hoa 9, OM 18… Nên thăm đồng thường xuyên nếu phát hiện rầy nâu trên ruộng có mật độ cao trên 1.500 con/m2 (2-3 con/tép), tuổi rầy từ tuổi 2-3 thì tiến hành phun trừ bằng một số loại thuốc đặc trị rầy nâu. Chú ý, khi phun thuốc trừ rầy nâu phải đảm bảo trên ruộng lúa có nước từ 3 – 5 cm để rầy nâu có khả năng tiếp xúc với thuốc và đặc biệt là phải tuân thủ theo quy tắc 4 đúng (đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng và nồng độ, đúng cách) để nâng cao hiệu lực trừ rầy.
Vụ Đông Xuân 2023-2024 được xem là vụ sản xuất vụ chính trong năm. Dự kiến đến cuối tháng 2/2024 nông dân xã Vĩnh Lợi sẽ bắt đầu vào mùa thu hoạch lúa. Tuy nhiên trong vụ lúa này được đánh giá sản xuất gặp nhiều khó khăn. Nông dân rất mong ngành chức năng, doanh nghiệp hỗ trợ sản xuất, phòng ngừa dịch hại, tiêu thụ sản phẩm góp phần nâng cao hiệu quả, lợi nhuận sản xuất…
Kim Xoàng
